VAN COLOMBIA NAAR PANAMA

Na een week op anker in de baai van Cartagena bleek ons gladgeschuurde en recent in de anti-fouling gezet onderwaterschip een verontrustend aantrekkelijke plek voor wier en zeepokken, dus werd het tijd om door te varen. Gelukkig vonden Pum en Joline dit ook en zetten we 1 dag na hun aankomst bij ons aan boord koers richting Panama.
Tot mijn schande moet ik bekennen dat mijn kennis over Panama tot voor kort niet meer behelsde dan dat het een smalle strook land betreft als verbindingsschakel tussen Noord- en Zuid Amerika en dat het Panamakanaal er doorheen gegraven is. Dat er zich zowel aan de Caribische als aan de Pacific kant grote groepen eilanden bevinden, zat niet in mijn plaatje. Nu echter wel, en hoe!

Zeilend vanuit Colombia vaar je in Panama direct de San Blas archipel binnen die bestaat uit 357 koraaleilanden in alle soorten en maten. Het feit dat al de eilanden hier koraalriffen zijn die net bóven water uitkomen, geeft al aan dat er een dito aantal ónder water zit. En dat betekent gevaar voor een boot met kiel!! Het lijkt welhaast onbegonnen werk om al die riffen en koraalhoofden in kaart te brengen, maar toch heeft een ijverige zeiler dit heel consciëntieus gedaan waardoor wij hier nu kunnen varen. Hoewel het desondanks toch wel spannend blijft hoor; soms moet je onwaarschijnlijke bochten maken of hele smalle doorgangen door en hoop je maar dat het inderdaad goed gekarteerd staat. Gelukkig helpt de zogenaamde eyeball navigation, mits op het goede moment gevaren (met de zon in de rug, anders zie je de riffen niet). Het went ook merken we, dus gaandeweg kregen we tijdens het varen steeds meer tijd om te genieten van dit schitterend mooie gebied. Alle onbewoonde eilanden zijn omzoomd met hagelwitte stranden, gedecoreerd met palmbomen en gelegen in een onwaarschijnlijk helder turquoise blauwe zee. Overal vind je unieke ankerbaaitjes die uitnodigen om te zwemmen en te snorkelen. En ook dat is paradijselijk, want de vele riffen onder water zijn nog nagenoeg ongeschonden; we hebben nog nooit zo’n grote diversiteit aan tere en verfijnde koralen gezien.

De archipel wordt sinds oudsher beheerd door de Kuna indianen. Ze wonen letterlijk hutje mudje op door henzelf met zand opgehoogde koraalriffen/platen die maar nauwelijks boven water uitkomen. (hoe bedreigend is de zeespiegelstijging dan wel niet). Ze leven volledig op zichzelf op die eilanden want het vaste land bestaat uitsluitend uit aaneengesloten jungle zonder toegangswegen. De Kuna’s streven naar het leven en wonen op geheel traditionele wijze in harmonie met de natuur om hen heen. Dit betekent wonen op het water (want daar geen malaria en andere ziekten), in hutten van palmbladeren, stoken op hout, geen elektriciteit, stromend water en riolering, eten wat land & zee biedt en uitsluitend vervoer te voet of via kano’s (kunstig uitgeholde boomstammen). De vrouwen hebben een prachtige traditionele wijze van kleden, heel kleurrijk met rijk geborduurde “molas” (lappen stof) aan de voor- en achterkant van hun blouse en kralenkettingen om armen en onderbenen. De mensen zijn klein en opvallend tenger.

Het eerste Kuna dorp dat wij bezochten was direct na de grens met Colombia. Aanvankelijk voelden we enige schroom om het dorp binnen te lopen. Maar na wat gevraag met handen en voeten begrijpen we dat we welkom zijn. We kijken onze ogen uit in deze voor ons volkomen onbekende wereld. Er staan regelmatig een aantal hutten vlak bij elkaar met een erfje er tussen en daar omheen een hoge bamboe schutting, vermoedelijk familieplekken. In de hutten zelf is bijna niets, behalve wat hangmatten en een vuurstookplaats. We zagen overal kinderen en groepjes mensen die relaxed in de ingang van hun hut zaten. Over het algemeen lachte men ons vriendelijk toe en soms ontstonden kleine conversaties met wat halve woorden Spaans en Engels. Vooral Pum en Joline kregen veel aandacht van de kinderen. Het dorp ziet er van binnen schoon, opgeruimd en goed georganiseerd uit. Dit in tegenstelling tot de buitenkant van het dorp die letterlijk ten onder gaat in de enorme hoeveelheden plastic afval van henzelf en aangespoeld van elders. (We zagen later dat dit bij alle dorpjes het geval is. Maakt toch wel weer schrijnend duidelijk wat een levensgroot probleem plastic in zee is.) Het was indrukwekkend om een samenlevingsvorm in te stappen die bewust kiest voor het niet binnen laten dringen van de moderne levenswereld zoals wij die kennen. Naarmate we meer naar het Westen voeren, bleek de verleiding voor hen overigens lastiger te weerstaan en sloeg de moderniteit steeds zichtbaarder toe. De tijd zal uitwijzen of dit een verbetering is.

Ondertussen werden wij (lees Rob en ik, want de meiden zaten er niet zo zichtbaar mee) een beetje zenuwachtig van het feit dat er in de hele San Blas geen toegangswegen op t land bleken te zijn en de beloofde lokale vliegveldjes nergens te bekennen waren; hoe moesten de meiden dan straks op het internationale vliegveld komen? Gelukkig bracht een Engelssprekende Kuna indiaan halverwege de trip uitkomst door te vertellen dat er 155 mijl verderop 1 dorpje is met een toegangsweg naar Panama City, dus daarmee was onze onzekerheid van de baan en ons reisdoel met de meiden bepaald. Jammer hen na 10 dagen te zien gaan want het was heel gezellig en ook boeiend omdat jonge ogen en geesten toch weer anders kijken en denken.
Nadat de meiden weg waren hebben we samen met Jan & Corrie van de Livingstone nog een kleine week genoten van al het natuurschoon boven en onder water. Op elke ankerplek kwam er wel een boomstamkano langs met dan weer verse vis of fruit of groente. Samen met de eigen watermaker, de zonnepanelen, het zelf maken van yoghurt & brood en onze uitgebreide basisvoorraad hou je het zo wel een tijdje uit zonder winkels. Zelfs kregen we soms nog wat appjes binnen dankzij de tip van een medezeiler gewoon je i Phone even in de mast te hijsen ter verhoging van de connectiviteit.

Halverwege april besloten we dat het langzaamaan tijd werd ons meer richting de bewoonde wereld te begeven ter voorbereiding op onze tocht noordwaarts naar Jamaica. Dus eigenlijk al de start van de terugreis naar NL. Psychologisch voelt dat toch niet helemaal fijn, ook al twijfelen we geen moment aan onze keuze om niet door het Panamakanaal te gaan.
We hebben ons ruim een week heerlijk genesteld in het jachthaventje van Linton Bay; een charmante internationale ontmoetingsplek en uitstekende uitvalsbasis voor het aanvullen van de basisvoorraad. Daarvoor moet je dan wel een uur met de taxi naar de dichtstbijzijnde grote supermarkt in Colon (!)
Van hieruit ook samen met Jan & Corrie een tweedaagse trip richting Panama City ondernomen. Eerst met de trein (met oriental express allure) langs en door de stuwmeren van het Panama Kanaal, mooi en interessant. Toen een avond en nacht verbleven in de oude binnenstad van Panama City (met zichtbare sporen van het Spaanse verleden. De rest van de enorme wereldstad is één en al torenflats). Ons hotel lag aan het water, dus hebben we geprobeerd met de voeten in de Pacific Ocean te staan, maar het was helaas eb… De volgende dag terug met een busje en gids die alles op alles heeft gezet om ons zo dicht mogelijk bij de sluizen van het Panamakanaal te brengen. Indrukwekkend die giganten van containerschepen met een halve meter speelruimte aan beide kanten zo’n sluis in te zien manoeuvreren. Uitgezonderd de bijzonder moeilijke plek waar de sluizen gebouwd zijn (ten koste van 70.000 slachtoffers) verschillen ze in wezen niet zo gek veel met onze Nederlandse sluizen…

Daarna tijd voor de oversteek naar Jamaica. Een avontuur op zich, maar dat lezen jullie heel spoedig in de volgende rondzendbrief. Geniet van de lente in NL en heel veel liefs van ons.
Rob & Annemarie